Een van mijn vroegste herinneringen aan parfum is hoe ik als klein kind steevast naar de badkamer van mijn grootmoeder trok. Daar lonkten glamoureuze flesjes parfum, die wellicht aan de basis liggen van mijn fascinatie voor geuren. Mijn grootmoeder had een goede smaak, heb ik pas veel later beseft. In haar badkamer stonden grote klassiekers, zoals Femme van Rochas, Miss Dior, Diorissimo, …. Vooral de chypres maakten een grote indruk op me, ik vond ze zo chique!
Wat zijn chypres?
Chypres hebben een gemeenschappelijke structuur van bepaalde noten: een frisse aanzet van bergamot en een warme basis van eikenmos, patchoeli en labdanumhars. Naargelang de hartnoten heeft men het dan over een bloemige, fruitige of groene chypre. Dat zorgt voor een interessant contrast dat een karaktervolle, gesofisticeerde en elegante indruk geeft. Of klassiek, ‘old lady’, naargelang de neus. Maar gelukkig is vintage weer volop in de mode 😉
De naam komt van het gelijknamige parfum Chypre van François Coty, uitgebracht in 1917. Het was een eerbetoon aan de aroma’s van het Griekse eiland cyprus: citrus, bloemen, mossen en hout. Dat parfum heeft het helaas niet overleefd, maar heeft wel een mooie erfenis nagelaten.
Mitsouko van Guerlain (1919)
Mitsouko kwam 2 jaar later uit en bestaat gelukkig nog wel. Naar verluid is dit parfum geïnspireerd door Chypre van Coty. Jacques Guerlain en François Coty bewonderden stiekem elkaars werk terwijl ze elkaar de loef probeerden af te steken. Guerlain gebruikte dezelfde opbouw, maar voegde de aldehyde C14 toe. Deze synthetische molecule heeft een fruitig aroma, als van een perzikvel. Dat geeft een ongelooflijke huidgeur. Tenminste, als je huid een klik heeft met het parfum. Mitsouko lijkt zelf te beslissen wie het mag dragen: bij sommigen ruikt het fantastisch, bij anderen veel minder.
Femme van Rochas (1945)
Chypres werden enorm populair in de jaren 40. Modeontwerper Marcel Rochas bestelde voor zijn eerste parfum een chypre bij de legendarische parfumeur Edmond Roudnitska. De briefing luidde: “men moet een vrouw ruiken alvorens haar te zien”. Roudnitska kruidde de klassieke chyprestructuur met warme specerijen én voegde een opvallende pruimnoot toe die de geur domineert. Een stevige cocktail voor een vrouw met een sterke persoonlijkheid. De flacon was geïnspireerd door de weelderige heupen en legendarische wespentaille van Mae West. Het parfum heeft de jaren/herformuleringen niet echt goed doorstaan, maar geeft nog wel een idee van haar oorspronkelijke persoonlijkheid.
Miss Dior L’Original (1947)
Ook Christian Dior waagde zich in de jaren 40 aan een eerste parfum. Geobsedeerd als hij was door bloemen, wilde hij het aanvankelijk ‘Corolle’ noemen (naar de vorm van een bloem). Maar toen zijn zus Cathérine zijn atelier binnenwandelde en door het personeel begroet werd als Miss Dior besloot hij spontaan om die naam te kiezen. Het parfum moest zijn comeback als ontwerper na de oorlog illustreren. En wat voor een comeback: de supervrouwelijke, krachtige silhouetten waar meters stof in kropen waren een verademing na de saaie oorlogsoutfits. “A new look”, besloot de legendarische modejournaliste Carmel Snow. De collectie werd een succes, net als het parfum, waarmee hij de catwalk en de paskamers van zijn boetiek parfumeerde. De groene bloemige chypre bestaat gelukkig nog (op bestelling), maar is slecht verouderd (de groene frisheid heeft iets zeperig gekregen) en haar naam is ingepikt door a pretty young thing dat niets te maken heeft met haar stijlvolle groottante.
Paloma Picasso (1985)
De dochter van Pablo Picasso was een glamoureuze juweelontwerpster die misschien nog meer succes had met haar eerste parfum dan met haar juwelen. Dat was even extravagant als Picasso zelf en paste perfect in de tijdsgeest van de jaren 80. Kruidige bloemen (anjer, engelwortel, hyacint, …) en warm hout met een animaal karakter geven het een rijkelijk, chique en sterk karakter, dat zelfs na de talloze herformuleringen en restricties nog overeind blijft. Dit parfum heeft meer persoonlijkheid en stijl dan veel recentere bestsellers.
Narciso Rodriguez For Her (2005)
Narciso Rodriguez is wellicht de meest bekend chypre. Al heeft hij nog maar weinig van een klassieke chypre. Tegenwoordig wordt eikenmos nog amper gebruikt (door de waanzinnige IFRA-regelgeving) en verkiest men ‘cleane’ patchoeli. Maar door hem zo op te kuisen, verliezen de moderne chypres ook veel van hun karakter. Narciso Rodriguez For Her is een bloemige chypre, doordrenkt van de honing en witte muskus. In die mate dat je nauwelijks nog de chypre signatuur herkent. Dat dat niet noodzakelijk slecht is, bewijst het parfum met gemak. Een heerlijke geur, maar een zeer vrije interpretatie.
Cartier La Panthère (2014)
Met La Panthère belandde Mathilde Laurent meteen op mijn shortlist favoriete parfumeurs. Hoewel Laurent achter de schermen (of moeten we zeggen: in de pikdonkere schaduw van Jean-Paul Guerlain) toch al mooie Guerlain parels had gemaakt zoals Attrape-Coeur, Herba Fresca en Pamplelune. La Panthère is een bloemige chypre met fruittoetsen waar gardenia domineert. Dit parfum bewijst dat een chypre ook modern kan zijn, zonder zijn signatuur te verloochenen.
Lees ook
Mitsouko, de iconische chypre viert haar honderdste verjaardag